Het kantelgesprek met het UWV over je ziekte

Lukt het je niet snel genoeg om weer aan het werk te gaan? Of ga je niet meer volledig aan het werk vanwege je ziekte? Dan ga je na of je recht hebt op een uitkering om de financiële gevolgen van je ziekte te beperken. In het boek ‘Alles over je inkomen bij ziekte‘ lees je in hoofdstuk 16 veel tips over hoe je in aanmerking komt voor welke uitkeringen, vergoedingen of bepaalde diensten. Lees hierna informate over waarom de UWV-keuring ook wel een kantelgesprek wordt genoemd en hoe je hier het meeste uit haalt als ziek persoon met mogelijk recht op een WIA-uitkering.

Het kantelgesprek

Belangrijk voor werknemers, maar ook voor ondernemers met een vrijwillige WIA-verzekering, is het gesprek met het UWV over je ziekte als het einde van de wachttijd voor de WIA-uitkering nadert. In 30 tot 60 minuten kan jouw financiële toekomst een draai de goede of verkeerde kant op krijgen. Daarom wordt dit ook wel een kantelgesprek genoemd. Lees hierna een aantal tips uit het boek ‘Alles over je inkomen bij ziekte’ die kunnen helpen bij de voorbereiding op zo’n kantelgesprek. Veel tips zijn ook nuttig voor een gesprek met een arbeidsdeskundige of keuringsarts van een verzekeraar.

Acties ver voor je UWV-keuring

Een goede voorbereiding op jouw keuring is van groot belang. Bereid je voor met het opbouwen van een goed dossier. Laat je hierbij helpen door iemand in je omgeving, vaak heb je daar door je ziekte niet altijd voldoende aandacht voor. Bewaar zoveel mogelijk gegevens die aantonen dat je ziek bent en wat je niet meer kan doen. Vraag alle verslagen op over gesprekken die je hierover voerde in verband met je ziekteverzuim. Beperk je niet tot je werk, bewaar ook informatie die de beperkingen aantonen in je dagelijkse bezigheden. Denk aan de opzegging van je sportabonnement omdat je niet meer kan sporten, de hulp van familie, vrienden en buren die wordt aangeboden via email of social media., een verslag over je klachten van mensen die je thuis meemaken.

De Functionele Mogelijkheden Lijst (FML)

Jouw mogelijkheden om te functioneren worden voor het gesprek met een UWV-keruingsarts vastgesteld aan de hand van de volgende zes categorieën:

1. Persoonlijk functioneren
2. Sociaal functioneren
3. Werkplek (aanpassing fysieke omgevingseisen)
4. Bewegen
5. Statische houdingen
6. Werktijden

Deze zes categorieën lees je terug in de Functionele MogelijkhedenLijst. Je mag voor je keuring jouw Functionele MogelijkhedenLijst inzien, vraag daarnaar en ga na of wat je over jouw situatie leest correct is. Waak vooral voor de term “wisselende belastbaarheid”. Kijk in dit geval na of de lijst zo is ingevuld alsof je een slechte dag hebt. Anders geeft de Functionele Mogelijkhedenlijst wellicht een verkeerde indruk van jouw capaciteiten en beperkingen.

Ben je het niet eens met jouw Functionele MogelijkhedenLijst? Haal dan een blanco Functionele MogelijkhedenLijst van internet en vul deze naar eigen goeddunken in en neem die mee op gesprek. Bij voorkeur onderbouwd en vergezeld van een briefje dat je het UWV verzoekt ook deze lijst mee te nemen in de boordeling van jouw ziekte en recht op een uitkering.

Artshoppen

Tijdens je zoektocht naar genezing bezoek je verschillende artsen, misschien ook wel in het alternatieve circuit. Dit kan tegen je werken, je kan worden gezien als een “artsenhopper” met heel veel ziekten en klachten waardoor voor een keuringsarts moeilijk vast te stellen is wat de samenhang is tussen jouw ziekte, je beperkingen en de problemen die je daardoor met werken ondervindt. Zorg ervoor dat je dossier overzichtelijk is, help je keuringsarts met het juiste oordeel over jouw capaciteiten. Focus op een of enkele ziekten die jouw beperkingen veroorzaken, aangetoond door een reguliere, niet een alternatieve arts.

Je onderbouwing compleet maken

Zie je bij je voorbereiding dat stukken in jouw dossier ontbreken voor de onderbouwing van jouw uitkeringsaanvraag? Vraag ze dan op. Bijvoorbeeld bij je behandelend arts over je ziekte. Je huisarts is ook een mogelijkheid, maar enerzijds is een huisarts vaak huiverig zich te bemoeien in dit soort processen en anderzijds wordt een huisarts sneller als partijdig gezien en het oordeel van je huisarts weegt dan minder zwaar. Daarnaast is de keuringsarts vooral bezig met mogelijkheden die je nog hebt om te werken, je huisarts is alleen gericht op de behandeling van je ziekte.

Heb je een ziekte waarover weinig bekend is? Of bestaan er veel verschillende meningen over de gevolgen of beperkingen voor werk van jouw ziekte? Neem dan objectieve informatie mee. Vraag dit op bij een patiëntenvereniging.

De uitnodiging voor je keuring

Ontvang je een uitnodiging op een dag dat het jou niet goed uitkomt? Bijvoorbeeld vanwege een behandeling die je ondergaat of de bijwerking daarvan? Of ontvang je een uitnodiging voor meerdere gesprekken op een dag en zie je daar erg tegenop vanwege je vermoeidheid of verminderd concentratievermogen? Bel als je niet in staat bent om de keuring te ondergaan het nummer dat staat vermeld op de uitnodiging en leg uit waarom je op een ander moment moet verschijnen. Maak duidelijk dat je je verhaal goed wil overbrengen en dat je dit op de voorgestelde wijze niet lukt.

Stel een dossier samen dat je meeneemt naar je keuring. In je dossier verzamel je alles wat belangrijk is voor je inkomen bij ziekte. Bijvoorbeeld onderstaande gegevens:

• Een kopie van alle medische en niet-medische stukken die je ontving vanwege je ziekteverzuim
• Het dagboek dat je bijhoudt over je ziekte en dagelijkse bezigheden
• Belangrijke rapportages, uitslagen en bevindingen van artsen en specialisten die je sprak
• Een overzicht van behandelaren en specialisten waar je een behandeling volgde of mee sprak
• Medicijnen die je gebruikt, bij voorkeur ook de verpakking

Zie je in je dossier informatie of adviezen waar je het niet mee eens bent? Bereid dan een uitleg voor waarom je het waar niet mee eens bent.

Neem iemand mee en oefen het gesprek

Denk tijdig na of je iemand mee wil nemen voor het gesprek. Dit is best praktisch, want dan kan zo iemand kan een of meer van de volgende zaken op zich nemen:

• Er zijn, zodat je je gesteund voelt
• Helpen met het maken van aantekeningen
• Helpen uitleggen hoe je dagen eruitzien
• Voorbeelden beschrijven hoe je functioneert.
• Controleren of je niets vergeet
• Gesprek nabespreken

Spreek wel af dat jij het meeste het woord voert en de ander alleen aanvult, corrigeert en een luisterend oor is. Oefen het gesprek, je kan hier zelf vragen voor bedenken of dat iemand in je omgeving vragen te doen en daar de antwoorden op voorbereiden. Formuleer ook vragen die je graag wil beantwoorden om jouw uitkeringsverzoek kracht bij te zetten. Schrijf de vragen en antwoorden voor jezelf en je begeleider op. Denk aan onderstaande vragen:

• Hoe gaat het op je werk met het contact met je leidinggevende (pas op, arbeidsconflict is geen reden voor ziekmelding)
• Wat zijn je beperkingen, wat vind je moeilijk om in het dagelijks leven of op je werk te doen of lang vol te houden?
• Hoe waren jouw klachten tijdens en de dagen na je eerste ziektedag en hoe verliepen jouw klachten de weken, maanden daarna?
• Had je al het idee dat je voor je eerste ziektedag klachten had die tot arbeidsongeschiktheid kunnen leiden?
• Welke diagnoses zijn gesteld en door welke artsen?
• Heb je verschillende ziektes tegelijkertijd?
• Welke behandelingen heb je geprobeerd?
• Wat doe je op een dag vanaf opstaan tot naar bed gaan?
• Welke klachten ervaar je na welke activiteiten?
• Hoe slaap je?
• Slaap je ook overdag, of moet je rusten tijdens de dag? O ja, hoe lang en hoe vaak?
• Hoe ziet jouw beste dag van de week eruit?
• Hoe ziet jouw slechtste dag van de week eruit?
• Hoe wisselen goede en slechte dagen elkaar af?
• Wat waren je hobby’s voor je ziek werd en wat zijn nu je hobby’s?
• Welke huishoudelijke taken deed je voor je ziek werd en wat doe je nu?
• Welke contacten met familie en vrienden had je voor je ziek werd en wie zie je nu nog, hoe vaak en waar?
• Zijn er nog mogelijkheden om weer aan de slag te gaan?
• Ben je bereid om een studie te volgen voor ander werk? Zo ja, heb je zelf ideeën of wil je daar hulp bij en zo nee, waarom niet?

 

De UWV-keuring

Op de dag voor de keuring leg je alles klaar wat hiervoor aan de orde kwam. Neem ook je identiteitsbewijs mee, alleen als je aantoont dat jij het bent gaat het gesprek door.

Vier criteria

Een keuringsarts van het UWV bepaalt op basis van de volgende vier criteria of en zo ja tot welke werkzaamheden jij in staat bent en welk loon je daarmee kan verdienen:

• Je voorgeschiedenis
• Je actuele functionele mogelijkheden
• Je te verwachten belastbaarheid
• De nut en noodzaak van je lopende behandelingen

Drie niveaus

De gevolgen van je ziekte en het beloop daarvan worden zorgvuldig met jouw besproken. Hierbij zijn drie niveaus van “mens zijn” van belang: jouw basisfuncties, je activiteiten en je participatie. Je ziekte, je beperkingen en je verminderde mogelijkheden om weer aan de slag te gaan moeten met elkaar samenhangen.

Neem het gesprek op als je alleen bent

Ben je alleen tijdens de UWV-keuring? Als je het van tevoren aangeeft en de ander heeft geen bezwaar, dan mag je het gesprek opnemen. Leg uit dat je een opname maakt om terug te kunnen horen wat er gezegd is, omdat dit gesprek zo belangrijk voor je is. Het verslag wat je later ontvangt leg je naast je opname, heb je meteen een goed middel om na te gaan of het gespreksverslag klopt.

Bagatelliseer en overdrijf niet

Doe je niet beter voor dan je je voelt, bijvoorbeeld door te antwoorden op de vraag ‘Hoe gaat het met je?’ dat het goed gaat. Dit is in Nederland een gebruikelijk antwoord op deze vraag, maar voor jou is het antwoord niet de waarheid of zo is het alleen net op dat moment. Als je je namelijk groot probeert te houden of je uit beleefdheid zegt dat het goed gaat, dan krijgt de arts die jou beoordeelt geen reëel beeld van je klachten. Dit kan invloed hebben op jouw eventuele uitkering. Overdrijf ook niet, dan kan de arts de conclusie trekken dat jouw klachten niet aannemelijk of ingebeeld zijn.

Vragen over seksuele geaardheid, leefstijl, zwangerschap en dergelijke kunnen gesteld worden. Jouw privésituatie kan van belang zijn om aan te tonen dat je niet kan werken door een ziekte. Maar je mag ook weigeren te antwoorden als je denkt dat dit niets met de ziektegevolgen van doen heeft. Zeg dit dan ook.

Iedereen heeft klachten

Ben je behandeld voor een ziekte en is die behandeling afgerond? Uitgangspunt van artsen is dat de ziekte dan over is. Ervaar je toch nog klachten? Dan wordt wel eens aangenomen dat die klachten ook voor gezonde mensen bestaan. In hoeverre belemmert het jou dan te werken? Denk aan de volgende voorbeelden:

• Hoofdpijn
• Slapeloosheid
• Spierpijn
• Vermoeidheid
• Artrose

De keuringsarts kan vragen stellen over de arbeidsomstandigheden en jouw sociale leven en gaat na of er een of meer van onderstaande invloeden aanwezig zijn die jouw werk anders dan door ziekte heeft beïnvloed:

• Onverenigbaarheid van karakters
• Onvoldoende kwalificaties
• Overtolligheid/boventalligheid
• Relatieve overbelasting (oudere werknemers) in ploegendienst
• Lange(re) reistijden
• Peter’s Principle (te snelle promotie)
• (Te) Zware belasting in de thuissituatie
• Intensieve en/of gevaarlijke hobby’s
• Riskante of ongezonde levensgewoonten

Een keuringsarts kan ook andere conclusies trekken over je beperkingen, bijvoorbeeld dat je je passie niet meer kan uitoefenen en dat dit veroorzaakt dat je je futloos voelt. Of dat je privéproblemen hebt. Of een arbeidsconflict. Of dat je met geringe aanpassingen wel kan werken, zoals minder doen in je privétijd of op tijd naar bed gaan. Of de keuringsarts kan het vermoeden hebben dat je klachten tijdelijk van aard zijn.

Veel symptomen kunnen ontstaan doordat je er onbewust bang voor bent. Wat kan het UWV dan nog voor jou betekenen als artsen niet duidelijk aangeven hoe je nog verder kan worden behandeld? Dit geldt ook voor de situatie dat je door reguliere artsen bent uitbehandeld en je heil zoekt in het alternatieve circuit. Vertel hier niet of niet te veel over, een verzekeringsarts kan dit verkeerd interpreteren.

Breek het gesprek af als je te moe bent of te ziek bent om het gesprek verder te voeren. Moet je gapen? Houd het niet in. Heb je pijn? Vertel dat of toon dat. Doe je niet beter voor dan je bent. Vertel niet te veel over wat je zelf doet om je ziekte onder controle te krijgen, dit kan worden gezien als signalen dat je faket of juist de ziekte inbeeldt of zelf veroorzaakt.

Vertel niet dat je vaak op je werk over je grens ging, dit wordt niet altijd gezien als dat je knokt en dat je beter wil worden maar dat je bijvoorbeeld niet je grenzen kent.

Algemeen Dagelijkse Activiteiten

Lach het niet weg als je vertelt dat het slecht met je gaat, toon jezelf in je zwakte en niet in je kracht. Veel zieken willen niet ziek zijn en verbloemen dan ook wel eens klachten. Dit werkt tegen je als je het gesprek met een keuringsarts voert. Laat in je gesprek goed naar voren komen dat als je dagelijkse bezigheden doet, deze met pijn, moeite of slecht herstel gaan gepaard als dit zo is. Denk daarbij aan de volgende activiteiten in de tabel, dit zijn Algemeen Dagelijkse Activteiten.

Belangrijk is dat er geen tegenstrijdigheden aanwezig zijn. Kan je niet werken met je beeldscherm, maar verklaar je wel uren televisie te kijken of zit je vaak op social media? Dan is geen sprake van samenhang.

Vermijd containerbegrippen zoals pijn en vermoeidheid, artsen zien dat vaak als aanstellerij of aspecifiek. Deze klachten komen bij veel ziekteoorzaken voor, zelfs gezonde mensen ervaren klachten als pijn en vermoeidheid. Of gebruik de term die beter past bij jouw gevoel, zoals uitputting, krachtsverlies. Maak het specifiek. Pijn aan je botten, slecht ziend, slecht horend. En bewijs dit met rapporten van artsen.

Ga niet praten om het praten, je spreekt jezelf vaak onbedoeld tegen of wordt verkeerd geïnterpreteerd. Beantwoord vooral de vragen van de keuringsarts in plaats van zelf je relaas te doen. Laat de keuringsarts de regie over het gesprek voeren, tenzij de juiste vragen niet worden gesteld. Breng de vragen die relevant zijn en waarop je antwoorden hebt voorbereid zelf ter sprake als de keuringsarts dit niet doet.

Meer lezen over het werk van een verzekeringsarts, arbeidsdeskundige, de Functionele MogelijkhedenLijst (FML), hoe jouw mate van arbeidsongeschiktheid wordt berekend en succesvolle gronden voor bezwaar of beroep? Bestel dan het boek ‘Alles over je inkomen bij ziekte‘.