bijgewerkt op 9 juli 2021
Conversie van pensioen: aandachtspunten en voor- en nadelen
Conversie van pensioen na scheiden is best een lastig en moeilijk onderwerp. Een scheiding is al hectisch genoeg, er moeten veel zaken worden geregeld in een periode die voorbij lijkt te vliegen. Aan de mogelijkheden met pensioen wordt dan vaak wat minder aandacht besteed. Slechts in grofweg 5 procent (1 op de 20) van de echtscheidingen wordt conversie aangevraagd. De meeste stellen verdelen pensioen zoals beschreven in de wet. Die wet is echter van regelend recht, dat wil zeggen dat scheidende stellen er best van af mogen wijken. Een belangrijke afwijking is conversie.
Conversie betekent dat een pensioen van een ex-partner wordt omgezet in een eigen pensioen. Dat biedt meestal meer voordelen dan nadelen. Daarom is het goed hier wat meer over te lezen, bijvoorbeeld in ons boek ‘Alles over scheiden‘. Of op deze pagina; lees een beschrijving van conversie, het doel en een korte uitleg van de in het boek beschreven voor- en nadelen. De keuze wel of niet pensioen bij scheiding converteren komt ook terug bij stap 8 van ons 10-stappenplan scheiden.
Afwijkende verdeling van pensioen bij scheiden
Conversie van pensioen bij scheiden is één van de vier afwijkingen op de standaardregels over pensioen en scheiden zoals in de wet is opgenomen. De andere drie zijn:
-
- geen pensioen verdelen bij scheiden;
-
- gedurende een andere periode dan de wet standaard voorschrijft verdelen bij scheiden;
- een ander deel van het pensioen dan de wet standaard voorschrijft verdelen bij scheiden.
Het vastleggen van de wens tot conversie doe je in een echtscheidingsconvenant. Het aanvragen van conversie doe je samen met je ex-partner bij de pensioenuitvoerder. Je ex-partner moet dus toestemming geven. Conversie is niet mogelijk bij scheiding van tafel en bed.
Conversie moet binnen twee jaar na de definitief geworden scheiding worden aangevraagd, dus twee jaar en drie maanden na inschrijving van de beschikking van de rechter. Die drie maanden extra zijn bedoeld om af te wachten of een ex-partner nog in hoger beroep gaat.
Doel van conversie van pensioen
Na een scheiding blijven de meeste stellen voor wat betreft hun pensioen nog aan elkaar verbonden. Immers, de standaardregel in de wet stelt dat het recht op pensioen van de ene ex-partner afhankelijk blijft van de keuzes ten aanzien van de pensioenopbouw, keuzes ten aanzien van de pensioenuitkering en van het overlijden van de andere ex-partner. Door conversie wordt het deel van het pensioen dat wordt toegekend aan een ex-partner (meestal de helft van het tijdens het huwelijk opgebouwde pensioen + het volledige partnerpensioen als dat op opbouwbasis is verzekerd) losgekoppeld van het pensioen van de andere ex-partner.
Conversie betekent dus omzetten van pensioenrechten die gekoppeld zijn aan de andere ex-partner naar een zelfstandig pensioenrecht. Na conversie heeft de ex-partner ten aanzien van dat zelfstandige pensioenrecht meer grip op wat te doen met dat deel van het pensioen en wordt de afhankelijkheid van het pensioen met de andere ex-partner verbroken.
Voordelen van conversie van pensioen
Conversie van pensioen heeft drie belangrijke voordelen.
Scheiding verder doorvoeren
Stellen gaan meestal scheiden met de bedoeling om zo weinig mogelijk samen te doen in de toekomst. Conversie helpt daarbij, want door conversie wordt het deel van het pensioen dat wordt toegekend aan een ex-partner losgekoppeld van het pensioen van de andere ex-partner.
Afstempelen voorkomen
De ene ex-partner kan onder bepaalde omstandigheden te maken krijgen met afstempelen als het pensioen van de andere ex-partner wordt afgestempeld. Het deel dat is geconverteerd kan daaraan ontsnappen. Door afstempelen verliest een pensioen een stukje waarde. Dat kan vooral worden voorkomen in de situatie dat een pensioenregeling op basis van middelloon of eindloon was ondergebracht bij een pensioenfonds en de ex-partner van de deelnemer heeft geconverteerd.
Betere financiële planning mogelijk
Na conversie kunnen de twee ex-partners alle beschikbare keuzes individueel maken en volgt de ene ex-partner niet automatisch de keuzes van de andere ex-partner. Denk aan een hoog-laagconstructie, deeltijdpensioen en uitstel of juist vervroegen van pensioen. Door dat ieder apart te kiezen kunnen de wensen ten aanzien van lagere belastingheffing of inkomensbehoefte beter worden ingewilligd.
Nadelen van conversie van pensioen
Conversie kan ook nadelig zijn. We noemen hieronder drie nadelen.
Indexatie mislopen
Wat als voordeel onder het tussenkopje “Afstempelen” is beschreven heeft een keerzijde. Het geconverteerde pensioen kan indexaties mislopen waardoor het minder waardevast kan worden. Namelijk in de situatie dat een pensioenregeling op basis van middelloon of eindloon was ondergebracht bij een pensioenfonds en de ex-partner van de deelnemer heeft geconverteerd. Het pensioenfonds zal meestal wel de gewone pensioenregeling indexeren, maar niet het geconverteerde deel.
Geen recht meer op partnerpensioen bij overlijden ex-partner
Als de ex-partner overlijdt, dan zou zonder conversie de andere ex-partner waarschijnlijk partnerpensioen krijgen uitgekeerd. Na conversie is dat niet meer zo. Ontving de ex-partner met het geconverteerde pensioen ook alimentatie? Dan stopt die uitkering ook. Dat kan eventueel worden ondervangen door een overlijdensverzekering te sluiten op de alimentatie-uitkering.
Geen recht meer op aanwas verevend pensioen bij overlijden ex-partner die converteerde
Zonder conversie krijgt de ex-partner van wie het pensioen is verdeeld de rechten op pensioen terug als de andere ex-partner overlijdt. Na conversie is dat niet het geval en kunnen andere begunstigden in zijn of haar plaats treden.
Andere aandachtspunten
Als je jouw deel van het pensioen hebt geconverteerd, dan kun je niet alle handelingen verrichten die je met jouw eigen pensioen kunt doen. Waardeoverdracht is namelijk niet mogelijk, dus helemaal zelfstandig wordt je geconverteerd pensioen niet. Maar zoals blijkt uit ons overzicht van voor- en nadelen van waardeoverdracht is dat niet eens zo verkeerd; door het pensioen apart van jouw eigen pensioen te houden spreidt je risico’s.
De hoogte van het geconverteerde pensioen is niet hetzelfde als de hoogte van het recht dat wordt verkregen op basis van de in de wet beschreven methode van verdeling ouderdomspensioen + eventueel partnerpensioen. De pensioenuitvoerder zal namelijk de pensioenrechten afstemmen op de leeftijd en soms nog het geslacht van de andere ex-partner.
Wat als mijn partner weigert mee te werken aan conversie?
De hoofdregel is dat voor conversie de toestemming van de ex-partner nodig is. Daarom doe je er goed aan deze toestemming al in een vroeg stadium van de scheiding te bespreken en vast te leggen in het echtscheidingsconvenant of akte van splitsing. Rechters kunnen wel eens afwijken van dit toestemmingsvereiste, maar beter is alles goed met elkaar te regelen.
Wat als de pensioenuitvoerder weigert mee te werken aan conversie?
Een pensioenfonds, levensverzekeraar of PPI kan niet worden verplicht mee te werken aan een afwijkende verdeling van pensioen bij scheiden. Soms wil een pensioenuitvoerder dat niet vanwege administratie beperkingen, kosten of onbekendheid met het wijzigende verzekeringstechnische risico. Als de pensioenuitvoerder meewerkt, dan wordt soms een voorbehoud gemaakt ten aanzien van de gezondheid van de ex-partner. Neem in een vroeg stadium contact op met de betrokken pensioenuitvoerder(s) en spreek de mogelijkheden door.
Boek ‘Alles over scheiden’ boordevol tips voor een succesvolle scheiding
Deze tekst over pensioen en scheiden komt uitgebreider terug in het boek is ‘Alles over scheiden‘ – alleen bestelbaar via onze webshop – ook als cadeauboek met eigen voorwoord en naam op kaft.
Door samen te scheiden en de afspraken regelmatig te checken en evalueren ben jij en je ex-partner sneller klaar voor een volgende stap in het leven. In ‘Scheiden voor Dummies’ wordt dat “jouw Leven 4.0” genoemd (hoofdstuk 19). In ons nieuwe boek ‘Alles over scheiden’ komen tips terug in onder andere hoofdstuk 21.
Lees verder in ons boek van 364 pagina’s alle op deze pagina benoemde onderwerpen en meer tips over correct, respectvol en efficiënt scheiden.
Stel gerust vragen via ons reactieformulier. Sterkte en succes.
Alles over scheiden
Honderden tips met uitleg om succesvol te scheiden
€ 24,95 + € 1,95 verzendkosten
Alles over scheiden
Honderden tips met uitleg om succesvol te scheiden
€ 14,95
Pensioen na scheiden: ouderdoms- en partnerpensioen
Regels over pensioen na scheiden zijn vastgelegd in twee belangrijke wetten. Lees daar hier meer over en lees over de verschillen van pensioen na scheiden tussen gehuwden, ongehuwden en stellen die van tafel en bed scheiden.
Ouderschapsplan: gratis voorbeeld met veel tips
Lees hier hoe een ouderschapsplan eruit kan zien met tips en aandachtspunten. Wanneer een ouderschapsplan verplicht is en wat je daarin kunt regelen beschrijven we op deze pagina.
De huur- en koopwoning + hypotheek na scheiden
De woning is in vaak een moeilijk onderwerp bij een scheiding. Vanwege de emotionele band met een woning, maar ook door de complexe regels over huren, hypotheekrenteaftrek en het beleid van de gemeente, verhuurder en banken. Lees meer hierover op deze pagina.
Conversie van pensioen na scheiding
Conversie van pensioen na scheiding biedt meestal meer voordelen dan nadelen. Daarom is het goed hier wat meer over te lezen. Op deze pagina tref je het doel en een korte uitleg aan van de voor- en nadelen.
Ik krijg net een brief dat een bepaald pensioen, waar ik dacht recht op te hebben na mijn scheiding, niet wordt genoemd dus dat ik niks krijg. Wat kan ik doen?
Een pensioen dat op naam van je ex-partner staat is niet “geconverteerd”, dat wil zeggen niet op naam van jezelf overgezet. Als de pensioenuitvoerder niet binnen twee jaar is geïnformeerd over jullie scheiding, dan verdeelt die pensioenuitvoerder het pensioen dat op naam van je ex-partner staat niet. Vaak heb je wel recht op een deel van het pensioen van je ex-partner, maar dat moet je dan met je ex-partner zelf regelen. Wellicht dat een scheidingsmediator of -coach jullie kan helpen met de pensioenen alsnog correct verdelen.